هنگامی که دندان کودک زودتراز موعد می افتد از فضانگهدار کمک بگیرید

فضا نگهدار چیست؟
هنگامی که دندانی می افتد یا کنده میشود، دندانهای دو طرف آن شروع به حرکت به سمت فضای خالی ایجاد شده میکنند تا آن را پر کنند. گاهی اوقات در درمان ارتودنسی از همین ویژگی استفاده میشود به این صورت که دندانی کشیده میشود تا جای خود را به بقیه دندانها بدهد و با فضای ایجاد شده، دندانها صاف و مرتب شوند.
اما برخی از مواقع این حرکت دندانها به سمت فضای خالی خوب نیست. فرض کنید کودکی که دندانهای شیری دارد، زودتر از زمان طبیعی دندان آسیای (مولر دوم) خود را از دست بدهد. دندان مولر دوم در واقع دومین دندان از عقب دهان است. این اتفاق ممکن است به دلیل پوسیدگی زیاد و عمیق دندان رخ دهد که در این صورت نمیتوان با پر کردن دندان، آن را ترمیم کرد. دندان آسیا که در پشت دندان از دست رفته قرار دارد، برای پر کردن این جای خالی دندان حرکت میکند.

مشکل این است که کودک یک دندان دائمی درست در زیر دندان شیری که اکنون افتاده است، دارد. در صورتی که این فضا توسط دندانهای مجاور گرفته شود، دیگر دندان دائمی نمیتواند در جای خود بیرون بزند. ممکن است این دندان برای همیشه در فک بماند و یا با فشاری که برای بیرون زدن وارد میکند، در موقعیت نامناسبی بیرون بزند و مشکل بزرگتری ایجاد کند (شکل زیر).
شکل- در تصویر بالا دندان شماره 5 شیری مدتی پیش افتاده و جای آن خالی شده است و در این مدت دندان شماره 6 که پشت آن قرار داشته، به سمت جلو حرکت کرده و جای آن را پر کرده است. اکنون دندان شماره 5 دائمی نمیتواند از لثه خارج شده و در جای خود قرار بگیرد.

در اینجاست که از یک فضا نگهدار (space maintainers) برای حفظ جای خالی دندانی که بعدها بیرون خواهد آمد، استفاده میشود تا زمانی که دندان دائمی بخواهد از لثه بیرون بیاید. فضا نگهدار اجازه نمیدهد دندانهای مجاور به سمت فضای خالی حرکت کرده و آن را پر کنند.
فضا نگهدار چگونه عمل میکند؟
فضا نگهدار از یک یا دو بند یا روکش استیل ضد زنگ تشکیل شده است که به دندانها متصل میشوند و یک حلقه سیمی را در مجاورت خود (در جای خالی دندان) نگه میدارند تا مانع از حرکت دندانها به سمت جای خالی شوند (شکل زیر).

شکل- در تصویر بالا یک فضا نگهدار، فضای خالی را برای دندانی که هنوز بیرون نزده نگه داشته است.

فضا نگهدار نیرویی وارد میکند که مانع از حرکت دندانهای دو طرف جای خالی میشود.
هنگامی که دندان کودک زودتر از موعد می افتد یا کشیده میشود، به وسیله یک فضا نگهدار در دهان کودک کمک میکنید فضا برای بیرون زدن دندان دائمی که هنوز در فک قرار دارد، باقی بماند.
آیا به جای هر دندان شیری که زود هنگام می افتد، باید فضا نگهدار استفاده کنیم؟
در مورد افتادن زود هنگام همه دندانهای شیری لازم نیست از فضا نگهدار استفاده کنید. اگر دندانهای دائمی خیلی زود قرار است بیرون بزنند، احتمالا استفاده از فضا نگهدار ضرورتی ندارد. دندانپزشک میتواند با تصویر پرتوی ایکس از دهان کودک مشخص کند حدودا چه مدت طول میکشد تا دندان دائمی بیرون بزند.
همچنین فضا نگهدار معمولا در شرایطی که دندانهای پیشین (چهار دندان جلویی) کودک می افتند، ضرورتی ندارد چون در ناحیه جلوی دندان، پر شدن جای خالی دندان به ندرت اتفاق می افتد.
باید توجه داشته باشید هنگامی که کودک به صورت طبیعی دندان خود را از دست میدهد، نیازی به استفاده از فضا نگهدار نیست. فضا نگهدار تنها زمانی لازم است که دندان شیری کودک زودتر از موعد طبیعی افتاده است. مثلا در صورتی که دندان در یک حادثه یا ضربه کنده شده است یا به خاطر پوسیدگی زیاد نمیتوان آن را نجات داد و باید کشید. در این موارد دندان به صورت طبیعی و در زمان طبیعی نیفتاده است و به فضا نگهدار نیاز دارید.
اگر مدتی از افتادن دندان گذشته باشد، برای استفاده از فضا نگهدار دیر شده است؟
خوشبختانه در مواردی که مدتی از افتادن دندان گذشته و دندانهای مجاور به سمت جای خالی حرکت کرده اند، باز هم امکان پس گرفتن فضا وجود دارد. برای این موارد از ابزاری به نام فضا ساز یا به دست آوردنده فضا (space regainer) استفاده میشود. فضا ساز مشابه فضا نگهدار است اما بین دو دندان مجاور و در جای خالی یک فنر دارد که دندانها را به طرفین رانده و از هم دور میکند تا فضای کافی برای بیرون زدن دندان دائمی ایجاد شود (شکل زیر).

خوشبختانه بیشتر دندانپزشکان میدانند که فضا نگهدار در چه شرایطی لازم است و در صورت لزوم آن را برای کودک شما توصیه میکنند.


http://www.oralanswers.com/what-a-space-maintainer-spacer-is-and-why-your-child-might-need-one/