مقالات ارتودنسی دکتر مرتضی عشاق

عوارض عدم درمان ارتودنسی را می‌ توان به شکل خلاصه این گونه مطرح کرد:

اشکال در جویدن و هضم غذا

سایش غیر طبیعی دندانها

سردردهای مزمن یا دردهای صورت

مشکلات تنفسی مانند تنفس از طریق دهان

انحراف در فک و عدم تقارن صورت

پوسیدگی و مشکلات لثه

گاز گرفتن مکرر زبان یا گونه

ناراحتی مفصل گیجگاهی – فكی

جفت شدن نامناسب دندانها چیست؟

در جفت شدن ایده آل دندانها، دندانهای فک بالا باید کمی‌ جلوتر از دندانهای پایین باشند و باید کمی از دندانهای پایین را بپوشانند.

جفت شدن ضربدری زمانی است كه بعضی از دندانهای پایین بیرون زده‌تر از دندانهای بالا قرار گیرند.

چرا دندانها نامرتب می‌‌شوند؟

دلایل زیادی برای نامرتبی دندانها وجود دارد. متداول ترین آنها عبارتند از:

1) دندانها در زمان مناسب در نیامده اند.

دندانها بر اساس یك برنامه زمانی استاندارد در دهان رویش می‌یابند. اگر دندانهای دائمی‌ زود رویش ‌یابند ممكن است فضای مورد نیاز دندانهای بعدی را اشغال كنند. دندانهای دائمی‌ كه دیر 
در می‌آیند ممكن است هیچ  فضایی برای رویش نداشته باشند.

2) فضای كافی در  فک وجود ندارد.

اگر فضایی كه برای رویش دندانهای دائمی‌ توسط رشد فک‌ فراهم می شود كم باشد، بعضی دندانها ممكن است خارج از قوس رویش یابند یا مجبورند بچرخند، خم شوند یا در یك زاویه غیر طبیعی قرار بگیرند. از سوی دیگر، اگر فضا خیلی بزرگ باشد، ممكن است بین دندانها فاصله ایجاد شود.

3) در میان دندانها، دندان اضافی وجود دارد.

دندانهای اضافی فضایی اشغال می‌‌کنند که سبب نامنظمی‌ سایر دندانها می‌‌شود.

4) دندانهای آسیایی در یک موقعیت نادرست هستند.

در دندانها، برجستگی‌ها و فرورفتگیهایی وجود دارد که برجستگیهای دندان پایین باید در فرورفتگیهای دندان بالا جفت شوند. اگر برجستگیها و فرو رفتگیهای دندانهای آسیایی اول برهم منطبق نباشند، تمام دندانهایی که پس از آنها رویش می‌یابند، نیز در هم جفت نخواهند شد (مثل دندانه‌های یک زیپ شکسته شده).

5) تعدادی از دندانها به شکل مادرزادی غایب می‌‌باشند.

گاهی اوقات دندانها به شکل مادرزادی تشکیل نمی‌‌شوند و دندانها به داخل فضای اضافی متمایل می شوند.

6) اندازه دندانها نسبت به اندازه فک، خیلی کوچک یا بزرگ هستند.

اندازه دندانهای دائمی‌ ممکن است نسبت به اندازه فک بزرگ یا کوچک باشند به عنوان نمونه، اگر کودکی فک کوچک را از مادر و دندانهای بزرگ را از پدر به ارث برده باشد، دندانها در فک جا نمی‌‌شوند.

7) ممكن است یك عادت مضر وجود  داشته باشد.

مكیدن انگشت شست می‌تواند دندانهای بالا را به سمت بیرون و دندانهای پایینی را به سمت داخل حرکت دهد. در ضمن، تنفس از طریق دهان، یا فشار دادن زبان پشت دندانهای جلو، دندانها را به سمت جلو حرکت می‌دهد.

8) یک دندان به طور تصادفی از دست رفته است.

صدمات وارده به صورت، می‌تواند روند رشد را تغییر دهد و سبب نامرتبی دندانها گردد. شكستگی دندانها یا از دست دادن آنها در طی یك حادثه، بر روی رشد فك و بقیه دندانها تاثیر می گذارد.

9) به تغییرات تکاملی بین نسلها مربوط است.

از زمان انسانهای اولیه تاکنون و در طی سالیان طولانی، فک انسان کوچکتر شد و این در حالی است که تعداد دندانها ثابت باقی ماند. بنابراین می‌توان علت ایجاد نامرتبی دندانی را به این تغییرات نیز نسبت داد.

چه زمانی برای شروع درمان ثابت ارتودنسی مناسب است؟

تا هر سنی که لثه ها سالم باشند می توان درمان ارتودنسی انجام داد. البته بهترین زمان برای گذاشتن دستگاههای ارتودنسی، توسط متخصص ارتودنسی (اُرتودنتیست) تعیین می‌شود. اولین سن برای انجام یك معاینه ارتودنسی، 7-6 سالگی، هم زمان با رویش اولین دندان‌های دائمی‌است. زمان مناسب دیگر برای معاینه ارتودنسی، سن 12-10 سالگی، قبل از اینكه دندانهای دائمی‌بطور كامل رویش یابند، می‌‌باشد. آن دسته از كودكانی كه مشكلات تكاملی فکی دارند، باید از 3-2 سالگی تحت مشاوره ارتودنسی قرار گیرند.

متخصص ارتودنسی با درمان زود هنگام بیماران، ممکن است درمان آینده کودکان را كوتاه تر و آسانتر نماید.

یكی از روشهای درمانی مناسب در سنین كودكی، خارج کردن برخی از دندانهای شیری است. با انجام به موقع این درمان، از شدت نامرتبی های دندانی و نیاز به درمان های تخصصی ارتودنسی در آینده كاسته می شود.