انواع ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی ثابت و متحرک

زمانی که درمان ارتودنسی تمام می شود و براکت از دهان خارج می گردد، استفاده از نگهدارنده ارتودنسی یا ریتینر (retainer) بخش بسیار مهمی از موفقیت درمان محسوب میشود، چرا که نگهدارنده به حفظ موقعیت جدید دندانها کمک کرده و اجازه نمی دهد حاصل چندین ماه زحمت بیمار به مرور زمان از بین برود و همه چیز به نقطه شروع بازگردد. این ابزار معمولا توسط کسی ساخته می شود که درمان براکت را برای بیمار انجام داده است.
به طور کلی دو نوع نگهدارنده ارتودنسی وجود دارد: ثابت و غیر ثابت. انتخاب نوع مناسب آن بستگی دارد به نیازهای بالینی و فردی، خواسته بیمار و انتظاری که از عملکرد این ابزار وجود دارد.

نگهدارنده ثابت ارتودنسی
نوع ثابت نگهدارنده معمولا از یک سیم نازک تشکیل شده است که در پشت دندانهای بالا یا پایین قرار می گیرد و با چسبی مشابه چسب براکت، متصل می شود. چون در این مدل نگهدارنده ها سیم در پشت چند دندان کشیده شده است، حتما نخ دندان یا ابزارهای تمیز کننده دیگر باید برای دسترسی به فضای بین دندانی استفاده شوند، به همان صورت که هنگامی که براکت در دهان وجود داشت، از نخ دندان برای تمیز کردن سطوح مختلف دهان استفاده می شد. اگر چه تمیز کردن این ابزار ثابت ارتودنسی کمی دشوارتر از ابزارهای متحرک است و کمی بیشتر زمان می برد اما بهترین نتیجه را حاصل می کند چون سیم به دندانها متصل شده و بیست و چهار ساعته آنها را در بهترین حالت نگه می دارد. لازم به ذکر است که هزینه نصب نگهدارنده ثابت جدای از هزینه ارتودنسی توسط بیمار پرداخت می گردد.

نگهدارنده ارتودنسی غیر ثابت یا متحرک
انواع غیر ثابت ارتودنسی معمولا شامل یک سیم است که در جلوی دندانهای پایینی یا بالایی قرار می گیرد و با مواد آکریلیک و یا قلاب یا چفت در جای خود محکم می شود. چفت یا قلاب معمولا دور دندانهای عقبی قرار می گیرد تا نگهدارنده را در جای خود تثبیت کند. برای این کار پس از خارج کردن براکت و اتمام درمان ارتودنسی، قالبی از دندانهای صاف و مرتب شده بیمار تهیه می شود. در بیشتر موارد نگهدارنده ارتودنسی را باید تا چند سال استفاده کرد. از آنجایی که این نوع ریتینرها، قابل در آوردن هستند به راحتی می توان دندانها را تمیز کرد اما باید به خاطر داشته باشید که تا مدتی که متخصص ارتودنسی تعیین می نماید 24 ساعته باید آن را استفاده کرد تا نتایج مورد نظر ارتودنتیست حاصل شود. در ابتدا ارتودنتیست از بیمار می خواهد حداقل تا سه ماه تمام مدت روز و شب نگهدارنده را در دهان بگذارد. اگر هیچ حرکت بازگشتی مشاهده نشد میتوان آن را تنها شب هنگام و یا چند ساعت در روز استفاده کرد.
از معایب بدیهی این ابزار این است که ممکن است بیمار آن را گم کند یا خراب کند و یا حتی در صورتی که در معرض حرارت شدید قرار بگیرد تغییر شکل بدهد. در برخی موارد حتی اگر 24 ساعته از این پلاکهای متحرک استفاده شود احتمال برگشت نامرتبی دندانی وجود دارد. در مراقبت از نگهدارنده ارتودنسی بسیار مهم است که در دسترس کودکان یا در معرض ضربه قرار نگیرد. اگر به هر دلیل پلاک مفقود یا شکسته شود، بیمار باید مبلغ زیادی برای تعویض و ساخت مجدد آن بپردازد، بنابراین اگر بیمار می خواهد از نگهدارنده متحرک استفاده کند باید به فکر راه مطمئنی برای نگه داشتن آن باشد.
توصیه به بیماران جهت مراقبت و نگهداری از ریتینر
در حین استفاده از هر نوع نگهدارنده و پس از آن، باید در فواصل مشخص به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندانهایتان از نظر ایجاد پوسیدگی بررسی شده و در صورت لزوم دندانها تمیز شوند. دندانپزشک اطراف نگهدارنده ثابت را خوب بررسی می کند تا مطمئن شود اولا خوب در جای خود محکم و باثبات است و ثانیا در آن ناحیه جرم و رسوب تشکیل نشده است.
در مورد ریتینر متحرک، خمیر دندان سفید کننده را نباید برای تمیز کردن پلاک استفاده کنید چون مواد ساینده در این خمیر دندانها سطح آکریلیک را تغییر داده و باعث می شوند باکتریها به سطح آن بچسبند. ارتودنتیست به شما می گوید از چه خمیر دندانی باید استفاده کنید. همچنین علاوه بر آن از آب و سرکه می توانید برای پاک کردن باکتریهای اطراف نگهدارنده استفاده کنید.
بیشتر بیماران هزینه هنگفتی بابت درمان ارتودنسی می پردازند اما فراموش می کنند استفاده از ریتینر پس از براکت بخش مهمی از درمان است و دوام درمان را تضمین می کند.

www.colgate.com/en/us/oc/oral-health/cosmetic-dentistry/early-orthodontics/article/retainers-after-braces-types-and-maintenance-0414