جوش خوردن دندان به استخوان فک (انکیلوز) چه مشکلاتی ایجاد می کند؟

انکیلوز دندان چیست؟
انکیلوز دندان (Dental Ankylosis) به نوعی ناهنجاری دندانی گفته می شود که در آن دندان به علت جوش خوردن ریشه به استخوان، در جای خود چسبیده و ثابت است. در حالت طبیعی اطراف ریشه دندان، نوعی بافت لثه وجود دارد که به آن رباط پریودنتال گفته می شود. رباط پریودنتال رشته هایی هستند که از یک طرف به دندان و از طرف دیگر به استخوان متصل هستند و دندان را در حفره دندانی (ساکت) نگه می دارند بنابراین در واقع استخوان فک و دندان هیچ تماسی با هم ندارند بلکه از طریق رباط پریودنتال به هم مرتبط هستند.

شکل- در تصویر سمت چپ حالت طبیعی ارتباط دندان و استخوان و در تصویر سمت راست انکیلوز دندان را مشاهده می کنید. فلش قرمز رنگ در تصویر سمت راست محل جوش خوردگی ریشه دندان به استخوان را نشان می دهد.

انکیلوز دندان چیست؟
انکیلوز دندان (Dental Ankylosis) به نوعی ناهنجاری دندانی گفته می شود که در آن دندان به علت جوش خوردن ریشه به استخوان، در جای خود چسبیده و ثابت است. در حالت طبیعی اطراف ریشه دندان، نوعی بافت لثه وجود دارد که به آن رباط پریودنتال گفته می شود. رباط پریودنتال رشته هایی هستند که از یک طرف به دندان و از طرف دیگر به استخوان متصل هستند و دندان را در حفره دندانی (ساکت) نگه می دارند بنابراین در واقع استخوان فک و دندان هیچ تماسی با هم ندارند بلکه از طریق رباط پریودنتال به هم مرتبط هستند.

شکل- در تصویر سمت چپ حالت طبیعی ارتباط دندان و استخوان و در تصویر سمت راست انکیلوز دندان را مشاهده می کنید. فلش قرمز رنگ در تصویر سمت راست محل جوش خوردگی ریشه دندان به استخوان را نشان می دهد.

هنگامی که دندان انکیلوز می شود، پلی از مواد (مواد مربوط به استخوان یا ریشه) به نام سمنتوم بین ریشه و استخوان تشکیل می شود و استخوان را به ریشه می چسباند. هنگامی که چنین اتفاقی رخ می دهد دندان دیگر نمی تواند رویش یابد و در جای خود می ماند. هنگامی که دندانهای مجاور و مقابل که طبیعی هستند از لثه می رویند، به سمت جای خالی دندانی که نتوانسته است بیرون بزند کج می شوند. اگر دندان انکیلوز شده دندان شیری باشد، دندان دائمی که زیر آن قرار دارد و باید بیرون بزند را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. همچنین انکیلوز باعث می شود فضای مورد نیاز برای رویش دندان دائمی کاهش یابد بنابراین دندان دائمی نفهته می ماند.

یک راه تشخیص انکیلوز دندان معاینه دیداری است. دندان انکیلوز شده به صورت فرو رفته در لثه دیده می شود و یا ممکن است اصلا از لثه بیرون نزند. در برخی موارد دندان انکیلوز شده کاملا توسط بافت لثه پوشانده شده و دیده نمی شود.
انکیلوز دندان هم در دندانهای دائمی و هم در شیری اتفاق می افتد اما در دندانهای شیری شایعتر از دندانهای دائمی است.

علاوه بر این که دندان در حالت طبیعی باید همتراز با دندانهای مجاور باشد و این یکی از نشانه های تشخیص انکیلوز است، یک روش دیگر تعیین انکیلوز دندان، ضربه زدن به دندان است. از آنجایی که دندان انکیلوز شده به استخوان چسبیده است، هنگامی که با انتهای آینه فلزی دندانپزشکی به آن ضربه می زنید، صدایی تیز با فرکانس پایینتر تولید می کند. ارتودنتیست می تواند صدای دندانهای مجاور را با صدای دندان مشکوک به انکیلوز مقایسه کند تا انکیلوز بودن آن را شناسایی نماید.

انکیلوز دندان چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
انکیلوز دندانهای شیری و دائمی بر رشد و تکامل فکها و بایت تاثیر می گذارد. بد شکلی استخوان فک، کاهش فضا و مشکل ارتفاع فک برخی از مشکلاتی هستند که در اثر انکیلوز دندان ایجاد می شوند. در دوران دندان بندی مختلط، ارتودنتیست بر رویش دندانها نظارت کرده و مشکلات احتمالی بیرون زدن دندان را بررسی می کند. برخی از مشکلات دندانی مانند انکیلوز با شناسایی زود هنگام برطرف می شوند.

راههای درمان انکیلوز دندان چیست؟
در برخی موارد آسیب ناشی از دندان شیری انکیلوز شده اتفاق افتاده و ارتودنتیست تلاش می کند به رویش دندان دائمی کمک کند. پس از مدتی اگر دندان شیری انکیلوز شده نیفتاد، باید کشیده شود.
در برخی از موارد کشیدن دندان انکیلوز برای جلوگیری از مشکلات رشد فک و کاهش فضای فک و بروز اشکال در بیرون زدن دندانهای دیگر ضرورت پیدا می کند. اگر دندان انکیلوز دندان مولر دوم شیری باشد، از یک فضا نگهدار برای حفظ جای خالی و جلوگیری از بسته شدن فضا استفاده می شود. در مورد نیاز به فضا نگهدار ارتودنتیست باید تصمیم بگیرد.
توصیه می شود والدین کودک را به دندانپزشک نشان دهند تا در صورت همتراز نبودن دندانها با هم، علت آن بررسی شود. اگر متوجه شدید دندانی پایینتر از بقیه دندانهاست یا در مقایسه با سطح دندان مجاور مانند پله ای پایینتر افتاده است به ارتودنتیست مراجعه کنید. با این کار می توانید از بروز برخی مشکلاتی که در آینده درمان آنها بسیار مشکل می شود جلوگیری نمایید.

askanorthodontist.com/braces/what-are-ankylosed-teeth